Miejskie Przedszkole Publiczne nr 3
w Bolesławcu

Drodzy Rodzice Przedszkolaków.
 
Poniższy artykuł ma być odpowiedzią na często zadawane pytanie:
„Dlaczego nasze dzieci „źle” mówią?”.
Jest wiele czynników wpływających stymulująco lub hamująco na rozwój mowy, ponieważ jest on zjawiskiem
bardzo złożonym.
Starania naukowców skierowane na wyjaśnianie zależności stanu mowy od czynników biologicznych
i środowiskowych pozwalają wyodrębnić kilka obszarów i ich elementów mających znaczenie dla jej rozwoju.
 
Najogólniej rozwój mowy zależy od:
 
- stanu budowy narządów artykulacyjnych (język, podniebienie, gardło, zęby, dziąsła, zatoki, jama nosowa),
narządu głosu (krtań), narządu oddechowego (płuca, nos)
- budowy i sprawności narządu słuchu,
- poziomu intelektualnego dziecka,
- wpływu środowiska,
- czynników wrodzonych, dziedzicznych,
- ogólnego poziomu sprawności fizycznej,
- właściwości temperamentu, wrażliwości emocjonalnej.
 
Czynniki wpływające na rozwój mowy dziecka oddziałują już w życiu płodowym.
Do grupy ryzyka możemy zaliczyć te maluchy, których mamy dzieci:
 
- przebyły w czasie ciąży chorobę wirusową, np. różyczkę, grypę, infekcję wirusową  przebiegającą
z wysoką temperaturą,
- przyjmowały leki różnego typu, np. antybiotyki, leki rozkurczowe typu No Spa,
- doznały urazu fizycznego, bądź psychicznego, lub były pod wpływem długotrwałego stresu,
- paliły papierosy, piły alkohol,
- w czasie ciąży musiały leżeć, ciąża była zagrożona.
 
Komplikacje w czasie porodu  mające negatywny wpływ na rozwój mowy dzieci to :
 
- poród przedłużający się, ciężki,
- zbyt szybki poród,
- niedotlenienie dziecka w czasie porodu spowodowane owinięciem pępowiną,
- poród kleszczowy lub z użyciem vacuum, mogący spowodować deformację czaszki, wylewy krwi,
- przedwczesny poród, zbyt niska waga urodzeniowa,
- przebywanie w inkubatorze,
- przedłużający się stan żółtaczki u noworodka,
- poród znacznie po terminie, zielone wody płodowe,
- poród przez cesarskie cięcie.
 
Ważnym czynnikiem jest dziedziczenie cech.
Jeżeli w rodzinie dziecka występowały problemy z rozwojem mowy, słuchem, może być ono obciążone
podobnymi problemami.
           
Po narodzinach dziecka na rozwój jego mowy negatywny wpływ mają takie czynniki, jak:
 
- wady budowy jamy ustnej, rozszczepy podniebienia i warg,
- choroby przebiegające z wysoką temperaturą, zapalenie opon mózgowych,
- przyjmowanie silnych leków, antybiotyków,
- urazy głowy,
- długotrwałe leczenie szpitalne,
- choroby uszu, niedosłuch,
- obniżona sprawność ruchowa, zaburzenia napięcia mięśniowego,
- zaburzenia uwagi,
- zaniedbanie środowiskowe,
- częste stany kataralne i oddychanie przez usta,
- porażenia mięśniowe w obrębie klatki piersiowej, twarzy, gardła.
 
W końcu to, na co mamy największy wpływ, czyli czynniki środowiskowe:
 
- zły wzorzec mowy i wymowy, mówienie zbyt szybkie, niezrozumiałe dla dziecka, wady wymowy którejś
z bliskich osób, które stają się wzorcem dla dziecka,
- zbyt mała lub zbyt intensywna stymulacja dziecka bodźcami słuchowymi, „zagadywanie” powodujące
wycofanie się dziecka z kontaktu,
- zbyt małe zainteresowanie rozmową, nieumiejętność wysłuchania dziecka, przerywanie, ciągłe poprawianie
jego wypowiedzi,
- podtrzymywanie dziecięcej wymowy dziecka, spieszczanie kierowanych do niego słów, zachwyt jego
dziecinną artykulacją, zmiękczeniami,
- kierowanie do dziecka komunikatów budowanych z wyrazów dźwiękonaśladowczych i dziecinnych,
np. „brrrrum brrrrum” zamiast samochód, „nu nu” zamiast nie, „aja aja” zamiast kochana, ładna itp.,
- przesadne używanie zdrobnień, które są trudniejsze do wymówienia i zapamiętania, ponieważ zazwyczaj
są dłuższe od form podstawowych wyrazów, np. samochodzik zamiast samochód, konik zamiast koń itp.
Taki wzorzec mowy powoduje, że dziecko uczy się mowy infantylnej i po jakimś czasie musi niejako drugi raz
uczuć się mówić „po dorosłemu”,
- zbyt mały kontakt dzieci z literaturą, z wierszykami (b. ważne!), z mową rytmiczną, wyliczankami, piosenkami,
- zbyt mała dbałość o rozwój ruchowy dzieci, „siedzący” tryb życia,
- zbyt długie używanie pustego smoczka, karmienie butelką (choć często jest to konieczne od urodzenia,
warto „powalczyć” o karmienie piersią),
- podawanie zbyt rozdrobnionych pokarmów w formie papek dzieciom mającym już ząbki.
 
Należy zaznaczyć, że czynniki warunkujące rozwój mowy dziecka są czynnikami wpływającymi  na rozwój w ogóle.
Mowa jest bowiem jedną z płaszczyzn tego rozwoju, jej stan jest silnie uzależniony od ogólnego rozwoju
fizycznego, emocjonalnego i poznawczego dziecka.
Jednocześnie rozwój mowy warunkuje rozwój poznawczy, gdyż słowo jest podstawą myślenia i kontaktów
społecznych.
Fakt wzajemnego przenikania wymaga, by dbać o wszechstronny rozwój naszych dzieci i dokładać wszelkich
starań, by przebiegał on w sposób harmonijny.
 
Mam nadzieję, ze powyższy artykuł przybliżył nieco powody, dla których dzieci mogą przejawiać zaburzenia
rozwoju mowy.
Na wiele z nich nie mamy wpływu. Możemy jednak pracować nad zmniejszeniem negatywnych skutków,
osiągając bardzo dobre rezultaty w postaci znacznej poprawy sprawności językowej i komunikacyjnej dziecka.
 
 
 
 
                                                                                    Opracowała  logopeda:  Milena Michalak
Żródło:https://przedszkole1sobotka.szkolnastrona.pl/p,1347,dlaczego-dzieci-zle-mowia-przyczyny-wad-wymowy